WordPress kendi başına herhangi bir performans teminatı sunmaz. Çünkü performans, iş parçacıklarını yönetmekle ilgilidir. WordPress ise sadece büyük bir topluluğa ve açık kaynağın gücüne sahip bir içerik yönetim sistemidir.
Çok basit fonksiyonlara sahip -örneğin sadece blog olarak kullanılan- bir WordPress sitesi, yüksek işlemci ve özelliklere sahip bir sunucu üzerinde hatalı konfigürasyonlar sebebi ile 3 saniyeden uzun sürede açılıyor iken, WordPress Core’unun üstüne inşa edilmiş yüksek işlem sayısı olan bir web sitesi, doğru konfigürasyonlar ile çok daha düşük özelliklere sahip bir serverda seri şekilde çalışabilir.
Sunucuların İş Yapış Şekli
Sunuculardaki iş yapış şekli genellikle istemcilerden gelen talepleri (örneğin, bir web sayfasına erişim isteği) alıp bu talepleri işleyerek uygun yanıtları geri göndermek üzerine kuruludur. Bu süreçte sunucular, gelen eş zamanlı çok sayıda isteği etkin bir şekilde yönetmek zorundadır.
Örneğin, Nginx, istemci isteklerini yönetmek için olay tabanlı (event-driven) ve asenkron bir mimari kullanır. İş parçacıkları yerine, tek bir ana işlem (master process) ve birden fazla çalışan işlem (worker process) bulunur.
Kısaca özetlemek gerekirse:
- Ana İşlem (Master Process): Yapılandırma dosyalarını okur, çalışan süreçleri yönetir ve yeni bağlantıları dinler.
- Çalışan İşlemler (Worker Processes): Gerçek işi yapan süreçlerdir. Her bir çalışan işlem, çok sayıda bağlantıyı aynı anda tek bir iş parçacığı (single thread) üzerinde, bloklamayan (non-blocking) G/Ç işlemleriyle yönetebilir.
Yani Nginx, her bir istek için ayrı bir iş parçacığı oluşturmak yerine, tek bir iş parçacığı içinde çok sayıda isteğin olaylarını (bağlantı kurma, veri gönderme/alma vb.) takip ederek ve yalnızca hazır olduklarında bu olaylara yanıt vererek yüksek eş zamanlılık elde eder. Bu yaklaşım, kaynak kullanımını optimize eder ve performansı artırır. Bu noktada, sunucunun iş yapış şekli WordPress sitenizin performansı üzerinde doğrudan etkili olabilir.
Apache’den Nginx’e Geçiş
Nginx’in olay tabanlı mimarisi, özellikle yüksek trafikli WordPress sitelerinde daha iyi bir eş zamanlılık ve dolayısıyla daha hızlı yanıt süreleri sağlayabilir. Ancak, SEO uzmanlarının sıklıkla kullandığı ve URL yönlendirmeleri, erişim kontrolleri gibi önemli yapılandırmaların kolayca yapılmasını sağlayan .htaccess dosyasının Nginx sunucularda yer almaması, Apache’nin WordPress hosting pazarında hala yaygın bir tercih olmasında önemli bir rol oynamaktadır. Yine de, Nginx de benzer yapılandırmaları kendi konfigürasyon dosyaları üzerinden daha performanslı bir şekilde yönetme yeteneğine sahiptir.
Sık Kullanılan .htaccess Kodları ve Nginx Karşılıkları
Nginx’te .htaccess dosyası doğrudan desteklenmez. Bunun yerine, benzer yapılandırmalar ana Nginx yapılandırma dosyası (genellikle /etc/nginx/nginx.conf veya siteye özel sanal host yapılandırma dosyası) içinde server veya location blokları içerisinde tanımlanır. Yapılandırma değişikliklerinden sonra Nginx’in yeniden başlatılması gerektiğini unutmayın (sudo systemctl restart nginx veya sudo service nginx restart).
İşte bazı yaygın .htaccess kullanımları ve Nginx’teki yaklaşık karşılıkları:
WWW Olmayan Adrese Yönlendirme (Canonical URL):
.htaccess (Apache):
RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTP_HOST} ^www\.example\.com$ [NC]
RewriteRule ^(.*)$ https://example.com/$1 [L,R=301]Nginx:
server {
listen 80;
server_name www.example.com;
return 301 https://example.com$request_uri;
}
server {
listen 443 ssl http2;
server_name www.example.com;
# SSL yapılandırmaları buraya
return 301 https://example.com$request_uri;
}
server {
listen 80;
server_name example.com;
# Normal site yapılandırması
}
server {
listen 443 ssl http2;
server_name example.com;
# SSL yapılandırmaları ve normal site yapılandırması
}
HTTP’den HTTPS’ye Yönlendirme:
.htaccess (Apache):
RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTPS} off
RewriteRule ^(.*)$ https://%{HTTP_HOST}%{REQUEST_URI} [L,R=301]Nginx:
server {
listen 80;
server_name example.com www.example.com;
return 301 https://$host$request_uri;
}
server {
listen 443 ssl http2 default_server;
server_name example.com www.example.com;
# SSL yapılandırmaları buraya
# Normal site yapılandırması
}Belirli Bir Dosyaya Yönlendirme:
.htaccess (Apache):
RewriteEngine On
RewriteRule ^eski-sayfa\.html$ yeni-sayfa.html [L,R=301]Nginx:
server {
listen 80;
server_name example.com www.example.com;
location = /eski-sayfa.html {
return 301 /yeni-sayfa.html;
}
# Diğer site yapılandırmaları
}Belirli Bir Dizine Erişim Kısıtlama:
.htaccess (Apache):
<Directory /gizli-dizin>
Require all denied
</Directory>Nginx:
location /gizli-dizin/ {
deny all;
# İstenirse belirli IP adreslerine izin verilebilir: allow 192.168.1.10;
}Belirli Dosya Türlerinin Erişimini Engelleme:
.htaccess (Apache):
<FilesMatch "\.(log|txt|bak)$">
Require all denied
</FilesMatch>Nginx:
location ~* \.(log|txt|bak)$ {
deny all;
}Bu örnekler, .htaccess ile sıkça yapılan işlemlerin Nginx’te nasıl yapılabileceğine dair bir fikir vermektedir. Nginx yapılandırması, Apache’ye göre biraz farklı bir sözdizimine sahip olsa da, benzer işlevselliği yüksek performansla sunabilir. Unutmayın ki her özel durum farklı bir Nginx yapılandırması gerektirebilir.
Özetle, WordPress güçlü ve esnek bir içerik yönetim sistemi olsa da, yüksek performanslı sistemler geliştirmek doğru sunucu yapılandırmasıyla el ele yürür. Sunucunun iş yapış şekli, özellikle yüksek trafikli ve dinamik web sitelerinde performansı doğrudan etkiler. Nginx’in olay tabanlı mimarisi modern web uygulamalarının gerektirdiği eş zamanlı bağlantı yönetiminde önemli avantajlar sunarken, Apache’nin yaygınlığı ve .htaccess kolaylığı hala birçok geliştirici için cazip bir seçenek olmaya devam etmektedir.
Ancak unutulmamalıdır ki, en iyi WordPress sitesi bile yanlış yapılandırılmış bir sunucu üzerinde potansiyelinin çok altında çalışacaktır. Günümüzün hızlı ve etkileşimli web beklentilerini karşılamak için, doğru sunucu seçimi ve titiz konfigürasyonu hayati önem taşır. Nasıl ki sağlam bir temel olmadan görkemli yapılar inşa etmek mümkün değilse, doğru sunucu altyapısı olmadan da yüksek performanslı ve kararlı WordPress siteleri oluşturmak şans işidir. Bu nedenle, proje gereksinimlerini ve trafik beklentilerini dikkate alarak uygun sunucu teknolojisini seçmek ve en iyi performansı elde etmek için özenli bir yapılandırma yapmak, başarılı bir web sitesi geliştirme sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır.
HELIAN.work ile web sitenizin mevcut durum tahlili ve performans iyileştirme noktalarının belirlenmesi için hemen iletişime geçin.